Υπέρηχος στο Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα

Τι είναι το Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα

Το Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα (ΣΚΣ) αποτελεί την πιο συχνή παγιδευτική νευροπάθεια του άνω άκρου, με επίπτωση που αγγίζει περίπου το 5% του γενικού πληθυσμού. Εμφανίζεται συχνότερα στις γυναίκες και αφορά κυρίως ηλικίες 40–60 ετών. Ο καρπιαίος σωλήνας είναι ένας στενός ανατομικός χώρος στο επίπεδο του καρπού, μέσω του οποίου διέρχεται το μέσο νεύρο μαζί με τένοντες και αγγεία, περιβαλλόμενος από οστά και συνδέσμους. Όταν το μέσο νεύρο υποστεί συμπίεση σε αυτό το στενό κανάλι, παρουσιάζει φλεγμονή και σταδιακή εκφύλιση.

Αίτια και Παράγοντες Κινδύνου

Η ακριβής αιτιολογία της συμπίεσης του νεύρου σπανιότερα εντοπίζεται και τότε αφορά τραυματισμό της περιοχής και πιο συχνά αποδίδεται σε ένα συνδυασμό παραγόντων που προδιαθέτουν μαζί με επανειλημμένες κινήσεις έκτασης και κάμψης της άρθρωσης του καρπού. Συνθήκες και καταστάσεις που ευνοούν την εμφάνιση του ΣΚΣ είναι η αρθρίτιδα του καρπού, ο σακχαρώδης διαβήτης, ο υποθυρεοειδισμός, η παχυσαρκία, η κύηση και η λοχεία καθώς και η νεφρική ανεπάρκεια, ενώ η χειρωνακτική εργασία ή χόμπι που απαιτούν έντονη χρήση του καρπού αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης. 

Συμπτώματα

Κατά τα αρχικά στάδια εμφανίζεται μούδιασμα, καύσος ή πόνος στο χέρι και κυρίως στα τρία πρώτα δάχτυλα χαρακτηριστικά τις βραδινές ώρες που υποχωρούν με την κίνηση του άκρου, αργότερα όμως εμφανίζονται και στη κόπωση του χεριού  και τελικά μπορεί να παραμείνουν μόνιμα. Στο βαρύτερο στάδιο του συνδρόμου εμφανίζεται και αδυναμία στην επιτέλεση καθημερινών κινήσεων με το χέρι και ατροφία των μυών. Πρόκειται για μια πάθηση που επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα σε νέους ανθρώπους και ειδικά σε όσους που εργάζονται πολύ με τα χέρια τους ή μπροστά σε υπολογιστή.

Διάγνωση

Παραδοσιακά, η διάγνωση βασίζεται στο ιστορικό, την κλινική εξέταση και κυρίως στις νευροφυσιολογικές εξετάσεις, δηλαδή το ηλεκτρομυογράφημα. Το ηλεκτρομυογράφημα είναι μια εξέταση με μεγάλη ειδικότητα και ευαισθησία στη διάγνωση των νευροπαθείων, είναι όμως μια εξέταση ακριβή, δυσάρεστη για τον ασθενή και όχι τόσο άμεσα διαθέσιμη καθώς εκτελείται σε εργαστήριο από εξειδικευμένο γιατρό. Τα τελευταία χρόνια, όμως, ο υπέρηχος έχει αναδειχθεί σε ιδιαίτερα χρήσιμο και συμπληρωματικό εργαλείο, τόσο στη διάγνωση όσο και στην παρακολούθηση της πορείας της νόσου.

Ρόλος του υπερήχου

Ο υπέρηχος είναι μια απλή, ανώδυνη, γρήγορη και οικονομική εξέταση, χωρίς ακτινοβολία, που επιτρέπει στον γιατρό να δει «ζωντανά» την ανατομία του καρπιαίου σωλήνα. Με τη βοήθειά του μπορούμε να αξιολογήσουμε:

• Το πάχος, τη μορφολογία και την ηχογένεια του μέσου νεύρου: Σε ασθενείς με ΣΚΣ το νεύρο είναι συνήθως διογκωμένο και με μειωμένη ηχογένεια, παράμετροι που μπορεί να μετρηθούν με ακρίβεια. Μπορεί ακόμα να αποκαλυφθεί ανατομική παραλλαγή ύπαρξης δισχιδούς μέσου νεύρου, κατάσταση που προδιαθέτει στην εκφύλιση του.

• Την ανατομία των πέριξ δομών: Ο υπέρηχος απεικονίζει τους τένοντες, τον εγκάρσιο σύνδεσμο και τυχόν ανωμαλίες (π.χ. κύστες, οστεόφυτα, όγκους) που μπορεί να πιέζουν το νεύρο.

• Την αγγείωση και τη δυναμική του νεύρου: Σε κάποιες περιπτώσεις φαίνεται αυξημένη ροή αίματος ή μειωμένη κινητικότητα του νεύρου κατά την κάμψη-έκταση του καρπού ή και πορεία της αρτηρίας μέσα στο νεύρο που προδιαθέτει στην συμπίεση του.

• Τη θεραπευτική προσέγγιση προσθέτοντας και την επιλογή της υπερηχογραφικά καθοδηγούμενης έγχυσης κορτικοστεροειδών με μεγάλη ασφάλεια και αποτελεσματικότητα.

• Το θεραπευτικό αποτέλεσμα προηγούμενης παρέμβασης συγκρίνοντας παραμέτρους πριν και μετά από αυτή  και αποκαλύπτοντας υπολειμματική συμπίεση ή ανάπτυξη ουλώδους ιστού.

Ο υπέρηχος είναι ένα εργαλείο που δεν αξιολογεί απλώς τη λειτουργία του νεύρου όπως το ηλεκτρομυογράφημα, αλλά έχει τη δυνατότητα να αναδείξει την ανατομική του μορφή και τις περιβάλλουσες δομές του σε πραγματικό χρόνο. Η αξία του υπερήχου έγκειται σε τρία βασικά σημεία:

1. Άμεση διάγνωση: Ο ασθενής μπορεί να έχει μια γρήγορη εικόνα για το αν το νεύρο είναι διογκωμένο ή υπόηχο καθώς και εάν υπάρχει κάποια ανατομική αιτία πίεσης.

2. Μη επεμβατικός χαρακτήρας: Ανώδυνη εξέταση χωρίς επιβάρυνση ακτινοβολίας πολύ καλά ανεκτή από τον ασθενή σε αντιδιαστολή με το ηλεκτρομυογράφημα που πολύ συχνά προκαλεί δυσάρεστο αίσθημα στον εξεταζόμενο.

3. Συμπληρωματική αξία: Δεν αντικαθιστά το ηλεκτρομυογράφημα και τις ειδικές πληροφορίες που αυτό προσφέρει σε σχέση με τη λειτουργία του συνόλου των νεύρων και μυών του χεριού, αλλά το ενισχύει, προσφέροντας μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα.

Σε αρκετές μελέτες λοιπόν έχει φανεί ότι ο συνδυασμός ηλεκτρομυογραφήματος και υπερήχου αυξάνει την ακρίβεια της διάγνωσης και βοηθά στον καλύτερο σχεδιασμό της θεραπείας.

Οφέλη της Έγκαιρης Διάγνωσης

Για τον ασθενή, η χρήση του υπερήχου μεταφράζεται σε πιο γρήγορη διάγνωση, λιγότερη ταλαιπωρία και καλύτερο σχεδιασμό θεραπείας. Δεν υποκαθιστά τον κλασικό νευροφυσιολογικό έλεγχο, αλλά τον συμπληρώνει. Σε συνδυασμό, οι δύο εξετάσεις δίνουν μια ολοκληρωμένη εικόνα τόσο της λειτουργίας όσο και της ανατομίας του μέσου νεύρου.

Το Σύνδρομο Καρπιαίου Σωλήνα είναι μια πάθηση που μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα ζωής, αλλά με έγκαιρη διάγνωση και σωστή θεραπευτική στρατηγική τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά. Ο υπέρηχος αποτελεί ένα σύγχρονο, αξιόπιστο και φιλικό προς τον ασθενή εργαλείο που προσφέρει προστιθέμενη αξία στη νευρολογική πράξη.