Σύνδρομο Ανήσυχων Ποδιών

Σύνδρομο ανήσυχων ποδιών: όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Τι είναι το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών;

Το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών αφορά μία κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από έντονη επιθυμία να κινήσει κάποιος τα πόδια του. Μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε  ηλικία, είναι πιο συχνό στις γυναίκες και πολύ συχνά συνυπάρχει οικογενειακή προδιάθεση. Ταλαιπωρεί μια μεγάλη μερίδα του γενικού πληθυσμού και αποτελεί μία πολύ συχνή αιτία χρόνιας διαταραχής ύπνου με δυσκολία στην έναρξη, πολλαπλές αφυπνίσεις και γενικά ύπνο ελλιπούς διάρκειας και κακής ποιότητας, ο οποίος δεν ξεκουράζει τον πάσχοντα, οδηγώντας σταδιακά σε συμπτώματα χρόνιας κόπωσης, υπνηλίας κατά τη διάρκεια της ημέρας και καταθλιπτικής διάθεσης.

Ποια είναι τα συμπτώματα με τα οποία συνδέεται το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών;

Προκειμένου να τεθεί η διάγνωση για το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, δεν αρκεί απλά η έντονη παρόρμηση για κίνηση των κάτω άκρων. Αυτή θα πρέπει απαραίτητα να συνοδεύεται από δυσάρεστες αισθήσεις ή αλλιώς δυσαισθησίες (κάψιμο, μυρμήγκιασμα, νυγμώδη άλγη, σφίξιμο, πόνο, αίσθημα κράμπας) με κύρια εντόπιση τις γάμπες (γαστροκνημίες). Χαρακτηριστικό είναι, πως τόσο η παρόρμηση για κίνηση, όσο και οι δυσαισθησίες εμφανίζονται ή απλά επιδεινώνονται σε περιόδους ακινησίας, όπως στην κατάκλιση, στα μέσα μαζικής μεταφοράς και τον κινηματογράφο ή το θέατρο. Τα δυσάρεστα συμπτώματα υποστρέφονται, δυστυχώς προσωρινά μόνο, με την κίνηση των ποδιών.

Πολλοί είναι εκείνοι που καταφεύγουν σε τεντώματα ή τινάγματα των κάτω άκρων, ή ακόμη αναγκάζονται να εγερθούν, να περπατήσουν, να κάνουν μαλάξεις στα πόδια τους ή ακόμη και να τα δροσίσουν με κρύο νερό. Τα συμπτώματα είναι εντονότερα ή εμφανίζονται αποκλειστικά τις βραδινές ώρες. Στην πλειοψηφία των ασθενών συνυπάρχουν επαναλαμβανόμενες μικρής διάρκειας κινήσεις των ποδιών κατά τη διάρκεια του ύπνου. Σε πιο σοβαρές καταστάσεις οι εκδηλώσεις επεκτείνονται στον κορμό και τα άνω άκρα.

Ποια είναι τα αίτια εμφάνισης του συνδρόμου;

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η αιτία που κάποιος/α εμφανίζει σύνδρομο ανήσυχων ποδιών είναι άγνωστη. Φαίνεται πως στην παθοφυσιολογία του εμπλέκεται το ντοπαμινεργικό σύστημα του εγκεφάλου. Μπορούμε όμως να ξεχωρίσουμε μία πληθώρα καταστάσεων, οι οποίες είτε ευθύνονται αποκλειστικά, είτε απλά επιδεινώνουν το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών, όπως η εγκυμοσύνη, η σιδηροπενία (ανεπάρκεια σιδήρου δίχως απαραίτητα συνύπαρξη αναιμίας), η προσβολή της νεφρικής λειτουργίας, ο σακχαρώδης διαβήτης, η φλεβική ανεπάρκεια των κάτω άκρων, οι πολυνευροπάθειες, ρευματολογικά νοσήματα, η νόσος Parkinson και ορισμένα φάρμακα.

Πως γίνεται η διάγνωση; 

Δεν υπάρχει κάποια ειδική εξέταση για τη διάγνωση για το σύνδρομο των ανήσυχων ποδιών. Η διάγνωση τίθεται κλινικά, λαμβάνοντας σημαντικές πληροφορίες από το ιστορικό και τις περιγραφές του πάσχοντα. Ο ενδελεχής εργαστηριακός έλεγχος δύναται να αποκλείσει κάποιες από τις δευτερεύουσες αιτίες του συνδρόμου. Σε κάποιες περιπτώσεις ίσως χρειαστεί να διενεργηθεί μελέτη ύπνου σε ειδικό εργαστήριο.

Ποια είναι η Θεραπεία για το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών

Σε καταστάσεις όπου τα συμπτώματα μπορούν να ελεγχθούν απλά με την υιοθέτηση γενικών μέτρων και αλλαγή συνηθειών, όπως άσκηση, διακοπή καπνίσματος, ελάττωση αλκοόλ και καφεΐνης, τακτικό ωράριο ύπνου, ζεστά επιθέματα και μαλάξεις των πασχόντων άκρων. Σε πιο σοβαρές καταστάσεις όμως κρίνεται αναγκαία η φαρμακευτική προσέγγιση του ασθενούς με ντοπαμινεργικά φάρμακα, αντιεπιληπτικά, βενζοδιαζεπίνες και οπιοειδή.